©Roberto Gil-en argazkiak

Urbasa eta Andiako Parke Naturalak balio geologiko, biologiko, ekologiko, paisajistiko, arkeologiko eta soziokultural ugari ditu.

Balio multzo hautemanezina zela eta, Nafarroako Gobernuak Parke Natural izendatu zituen lurralde horiek, haien kontserbazioa bermatzeko, erabilera tradizionalei eta naturarekin lotutako erabilera berriei eutsita.

Aralar Gipuzkoa eta Nafarroa arteko mendikatea da, 1994an parke natural izendatu zuten eta bere zabaleragatik mendi eremu garrantzitsuenetako bat da.

Euskal Herriko historiaurrea hemen gordetzen da. Hirurogei trikuharri, tumulu, cromlechs eta menhiretik gora Aralarren daude, Gipuzkoan eta Nafarroan dagoen natur parke zabalean.

Gipuzkoako hego-ekialdean, Nafarroako Foru Komunitatean luzatuz, Aralarko kare-mendigunea Euskadiko eremu menditsu garrantzitsuenetako bat da, altuerari eta hedadurari dagokienez. Balio ekologikoei, ondare megalitikoari eta nekazaritzarako eta abeltzaintzarako erabilerari dagokienez ere, Aralar da Gipuzkoako artzaintza gunerik garrantzitsuena, latxa ardiak protagonista dituela.

Txindoki mendiaren silueta isolatua (1.331 metro) erreferentzia-puntua da mendizale eta mendi-ibiltarientzat. Ibilbide txiki eta handi balizatu ugari ditu, eta horien bidez parke naturaleko paisaietan barneratzen da. Hainbat gune berezi ditu: ‘Ataungo domoa’ malkartsua, Akaizko pagadia edo Pardelutz zirku glaziarra.

Egoera: Gipuzkoako hego-ekialdean dago parkea, ondoko Nafarroako komunitatean. Gipuzkoako zatia Ataun, Zaldibia, Abaltzisketa, Amezketa, Lazkao, Tolosa eta Enirio-Aralarko Mankomunitateko lurretan kokatzen da.

Flora eta fauna:

Aralarko parkean, sai arreak, sai zuriak, arrano errealak eta ugatzak ere hegan egiten dute. Bisoi europarra eta muturbeltza, orkatzarekin eta basurdearekin batera, katalogatutako 147 ornodun espezietako batzuk dira. Altitudea handitu ahala, Aralarko artadi eta hariztiek pagadiak eta harkaitzak utzi dituzte.